Lees het artikel in het Engels op de website van Duynie Feed
Duynie Feed heeft zich jarenlang ingezet om het aandeel circulaire nevenstromen in veevoer te vergroten. Nevenstromen brengen niet alleen financiële voordelen voor boeren met zich mee, maar verhogen ook het duurzame karakter van de zuivelketen. Ze dragen bij aan het sluiten van kringlopen en het verminderen van broeikasgasemissies, uitgedrukt als CO2-equivalenten (CO2-eq). Twee jaar geleden zag CONO Kaasmakers dit als reden om discussies te starten. CONO wilde onderzoeken of het voeren van nevenstromen en/of regionale reststromen zou kunnen bijdragen aan de ambities van CONO Kaasmakers, en daarmee het klimaateffect, de circulariteit en de eigen ruwvoerproductie verbeteren. CONO Kaasmakers en Duynie Feed zijn samen een gezamenlijk project gestart om dit te onderzoeken. In samenwerking met Koenis, een voerleverancier, PPP-Agro advies, Ben & Jerry’s en negen melkveehouders zijn ze in 2022 gestart met de praktijkproef. Dit project heeft tot doel de mogelijkheden te onderzoeken om het gebruik van krachtvoer in het rantsoen te verminderen, terwijl dezelfde melkproductie wordt gehandhaafd.
Peter Vriend, Duurzaamheidscoördinator bij CONO Kaasmakers, en Nicole Timmerman, Business Developer Circular Agrifood bij Duynie Group, kijken terug op deze samenwerking en kijken vooruit.
Duurzaamheid en de boer centraal
Het project begon met het definiëren van concrete doelen en voorwaarden. Vanaf het begin werd vastgesteld dat duurzaamheid en praktische toepasbaarheid voor de boer centraal stonden. Het rantsoen zou CO2-eq-emissies effectief moeten verminderen, circulair, technisch solide, kosteneffectief en uitvoerbaar moeten zijn voor boeren.
We hebben melkveehouders van CONO Kaasmakers uitgenodigd om deel te nemen aan een praktijkproef met als doel de verwachte CO2-eq-reductie in de praktijk te meten door krachtvoer te vervangen door nevenstromen. In de zomer van 2022 zijn we met negen enthousiaste melkveehouders gestart met deze proef. We gebruikten de KringloopWijzer om gedurende het project te meten en te monitoren. We zorgden er ook voor dat aan alle voorwaarden werd voldaan en voorzagen de melkveehouders van wat ze nodig hadden, zoals een silo, om aan de slag te gaan. Vervolgens konden we doorgaan met de initiële rantsoenberekeningen en de pilot voor het winterseizoen.
10% CO2-reductie met nevenstromen in het rantsoen
Begin 2023 hebben we de resultaten van de praktijkproef geëvalueerd. De centrale onderzoeksvraag was: ‘Heeft een rantsoen bestaande uit hoofdzakelijk gras en nevenstromen een positief effect op CO2-eq-reductie, kosteneffectiviteit en melkproductie?’ De eerste resultaten van de praktijkproef zijn veelbelovend. Voerkosten zijn verlaagd, terwijl een positief klimaateffect is gemeten. Als gevolg van aanpassingen in de rantsoenen werden voer gerelateerde CO2-eq-emissies met wel 10% verminderd. Een extra positief effect was de toename van de melkproductie door het vervangen van krachtvoer door producten zoals bierbostel, citruspulp en aardappelvezels. De gunstige prijzen van nevenstromen en reststromen droegen ook bij aan het verlagen van de rantsoenkosten.
We zijn ons ervan bewust dat elke boerderij anders werkt en dat de effecten verschillen per boerderij. Voor een van de boerderijen bedroeg de reductie in CO2-eq-emissies slechts 4%. We vroegen ons af of deze reductie voldoende significant was om het project voort te zetten, gezien de ambitieuze doelstelling van CONO Kaasmakers en Ben & Jerry’s om de broeikasgasimpact op het boerderijniveau met 50% te verminderen. Het unanieme antwoord is ja, omdat elke reductie, ongeacht de omvang, bijdraagt aan ons algemene doel. Het belangrijkste is om onze boeren de tools te bieden om hun CO2-eq-impact te beheren volgens hun individuele bedrijfsvoering. Dit gaf ons genoeg reden om door te gaan met de praktijkproef met het zomerrantsoen van 2023. Onze ambitie is om het om te vormen tot een lopend educatief project.
“De grootste impact die we hebben gehad met dit project is het inspireren van boeren om te beginnen met gras in het rantsoen, dit aan te vullen met nevenstromen en/of regionale reststromen, en pas dan na te denken over krachtvoer.” – Peter Vriend, Duurzaamheidscoördinator bij CONO.
De kracht van ketensamenwerking Door dit project hebben initiatiefnemers Duynie Feed en CONO Kaasmakers nieuwe inzichten verworven in de rol van circulaire nevenstromen bij het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen van CONO Kaasmakers, Ben & Jerry’s en de zuivelketen. Door meer van deze keteninitiatieven te bevorderen, vergaren we praktische kennis en creëren we meer best practices. Dit stelt ons in staat om gerichter advies te geven aan melkveehouders bij de overgang naar een toekomstgerichte zuivelketen die het grondgebruik en de CO2-eq-emissies minimaliseert.
Wil je meer weten over de ervaringen van de deelnemende boeren in deze pilot, lees dan het interview met Christina Kranenburg.